زخم دهان  یا زخم‌های دهانی به تحریکات یا آسیب‌هایی اشاره دارد که در داخل دهان شخص ایجاد می‌شود. این زخم‌ها معمولاً در لثه‌ها، زبان، لب‌ها، رخساره داخلی گلو، گنجه‌های دهانی و مناطق داخل دهان دیگر ظاهر می‌شوند. زخم‌های دهانی می‌توانند از طریق خراشیدن، التهاب، عفونت‌ها، ترک خوردن پوست دهان و یا عوامل دیگری ایجاد شوند  .

زخم‌های دهانی می‌توانند دارای اندازه و شکل‌های مختلفی باشند و ممکن است باعث درد، سوزش، خونریزی و دل‌زدگی شود.

انواع زخم‌های دهانی :

1. آفت دهانی (Canker Sores): زخم‌های آفت دهانی اغلب کوچک و دور شکل هستند و معمولاً در باطن لبها، لثه‌ها یا زبان ظاهر می‌شوند. آفت‌های دهانی غیرعفونی هستند و معمولاً پس از چند روز تا یک هفته خود به خود بهبود می‌یابند.
2. ترک خوردگی‌های دهانی (Cracks or Fissures): این نوع زخم‌ها به صورت شکاف‌های کوچک یا ترک‌های خورده در لبهای دهان، زبان یا لثه‌ها ظاهر می‌شوند.
3. زخم‌های دهانی عفونی (Oral Ulcers): برخی زخم‌های دهانی ممکن است ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند زخم‌های سرماخوردگی، هرپس دهانی، یا تبخال باشند.
4. لیکن پلانوس (Lichen Planus): این یک بیماری پوستی و دهانی است که با ظاهر زخم‌های صاف و مشکلات پوستی دیگر در دهان همراه است.
5. تقلیدی‌های دهانی (Traumatic Ulcers): زخم‌های تقلیدی معمولاً به دلیل خراشیدن یا آسیب دیدن فیزیکی در دهان ایجاد می‌شوند، مانند زخم‌هایی که به علت گزش دندان‌ها، استفاده از دندان‌های جلویی برای گازوئیل کشیدن و یا نواختن غذا ایجاد می‌شوند.

بسیاری از زخم‌های دهانی به تنهایی بهبود می‌یابند و نیازی به درمان خاص ندارند. اگر زخم‌های دهانی به طور مداوم ظاهر می‌شوند، بسیار دردناک هستند، یا برای مدت طولانی بهبود نمی‌یابند، بهتر است به یک پزشک یا دندان‌پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت  ایجاد زخم را مطلع شوید.

بهداشت دهان و جلوگیری از زخم:

بهداشت دهانی و جلوگیری از زخم‌های دهانی اهمیت زیادی دارد. با اعتنای به مراقبت‌های دهانی منظم و ایجاد عادات بهداشتی، می‌توانید از ایجاد زخم‌های دهانی پیشگیری کنید. در ادامه نکاتی را برای بهداشت دهان و جلوگیری از زخم‌های دهانی معرفی می‌کنم:

1. شستشوی دهان روزانه: دستورالعمل اصلی بهداشت دهانی شستشوی دهان به دقت با یک محلول ضدعفونی کننده دهانی یا ازاد کردن است. این عمل می‌تواند باکتری‌ها و ویروس‌ها را از بین ببرد و از ایجاد زخم‌های عفونی جلوگیری کند.
2. مسواک زدن دقیق و منظم: مسواک‌زدن حداقل دو بار در روز (صبح و شب) و بعد از هر وعده غذایی بسیار مهم است. مسواک باید به دقت و به مدت حداقل 2 دقیقه انجام شود.
3. استفاده از مسواک مناسب: مسواک مناسبی با سر نرم و موزهای مستقیم و بدون پرزهای خارج شده به دست آورید. انتخاب مسواک با موی خیلی سفت می‌تواند دهان و لثه‌ها را آسیب برساند.
4. استفاده از معجون دندان مناسب: انتخاب معجون دندان حاوی فلوراید می‌تواند به تقویت اندام‌های دندانی و جلوگیری از تسریبات اسیدی کمک کند.
5. رعایت تغذیه مناسب: تغذیه غنی از مواد غذایی مهم برای سلامت دهان است. مصرف میوه‌ها و سبزیجات به عنوان منابع غنی ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به سلامت دهان کمک کند.
6. ابتنای مصرف قند و اسیدهای غذایی: مصرف بیش از حد قند و اسیدهای غذایی می‌تواند به زخم‌های دهانی منجر شود. اجتناب از میان‌وعده‌های شیرین و مصرف مقدار کمتری از غذاهای اسیدی می‌تواند به جلوگیری از آسیب دهانی کمک کند.
7. جلوگیری از برخورد با آبشارهای داغ: برخورد با آبشارهای داغ می‌تواند به زخم‌های دهانی منجر شود. در زمان مصرف آبشار داغ، بسیار مراقب باشید و از آبشارهای بارداری استفاده کنید.
8. مراجعه به دندان‌پزشک به صورت منظم: برای بررسی دوره‌ای و تعمیرات دندانی و لثه‌ها، مراجعات به دندان‌پزشک به صورت منظم (حداقل دو بار در سال) بسیار مهم است.
9. جلوگیری از تنفس بویایی: مصرف تنفس بویایی می‌تواند باعث تحریک دهان شود و به ایجاد زخم‌های دهانی منجر شود. تنفس از دوره به دوره نظافت نمایید.
10. استفاده از محافظ دهانی در ورزش: در ورزش‌های خطرناک که ممکن است به دهان آسیب برساند (مانند رزمی و ورزش‌های تماسی)، از محافظ دهانی استفاده کنید.

با رعایت این نکات و مراقبت‌های بهداشت دهانی منظم، می‌توانید از ایجاد زخم‌های دهانی جلوگیری کرده و دهان سالمی را حفظ کنید.